Bipolar bozukluk, duygudurumun aşırı şekilde yükseldiği (mani) ve derin şekilde düştüğü (depresyon) dönemlerle seyreden bir psikiyatrik rahatsızlıktır.
Bu bozukluk, bireyin iş, aile ve sosyal yaşamını önemli ölçüde etkileyebilir. Uygulanan tedaviler sayesinde belirtiler kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir. Ayrıca, günlük yaşamda bazı stratejileri benimsemek, tedavi sürecini destekler.
Bipolar Bozukluk Belirtileri Nelerdir?
Bipolar bozuklukta belirtiler iki temel evrede ortaya çıkar: mani dönemi ve depresyon dönemi. Her evrenin kendine özgü belirtileri vardır ve kimi zaman karma dönemler de yaşanabilir.
Mani Dönemi Belirtileri:
-
Aşırı enerjik hissetme, uykusuzluğa rağmen yorgun olmama
-
Kendine aşırı güven, büyüklük düşünceleri
-
Çok hızlı konuşma ve düşüncelerde hızlanma
-
Dikkat dağınıklığı
-
Sıra dışı riskler alma eğilimi (ani harcamalar, plansız yatırımlar)
-
Cinsel istekte artış
-
Tahammülsüzlük ve öfke patlamaları
Depresyon Dönemi Belirtileri:
-
Sürekli üzgün, boşlukta veya umutsuz hissetme
-
Enerji düşüklüğü, bitkinlik
-
Zevk alınan etkinliklere ilginin kaybolması
-
Uykusuzluk veya aşırı uyuma
-
İştah değişiklikleri ve kilo dalgalanmaları
-
Suçluluk, değersizlik düşünceleri
-
Ölüm veya intihar düşünceleri
Belirtilerin şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı dönemlerde depresyon ve mani semptomları iç içe geçebilir. Bu nedenle, belirtileri takip etmek ve günlük kayıt tutmak tedavi sürecine büyük katkı sağlar.
Bipolar Bozuklukta Tedavi Yaklaşımları
Bipolar bozukluk tedavisinde temel hedef, duygudurum dalgalanmalarının sıklığını ve şiddetini azaltmaktır. Tedavi planı kişiye özeldir ve psikiyatrist tarafından belirlenir. Başlıca tedavi yöntemleri:
-
İlaç Tedavisi: Duygudurum dengeleyicileri, antipsikotikler ve gerektiğinde antidepresanlar kullanılabilir. İlaç düzenli şekilde alındığında belirtiler büyük ölçüde hafifler.
-
Psikoterapi: Bireysel terapi, bilişsel davranışçı terapi veya aile terapisi, kişinin duygularını tanımasına ve baş etme becerilerini geliştirmesine yardımcı olur.
-
Eğitim ve Destek: Hastalık hakkında bilgi sahibi olmak, aile desteğini artırır ve tedaviye uyumu kolaylaştırır.
Günlük Hayatta Dikkat Edilebilecek Noktalar
Tedaviye ek olarak günlük rutinlerde yapılacak değişiklikler, belirtileri kontrol altına almada etkili olabilir:
-
Düzenli Uyku: Uyku düzeni bozulduğunda mani veya depresyon atağı tetiklenebilir. Her gün aynı saatte yatmak ve kalkmak önemlidir.
-
Sağlıklı Beslenme: Dengeli beslenmek, hem bedensel hem zihinsel sağlığı güçlendirir.
-
Alkol ve Madde Kullanımından Kaçınma: Alkol ve bazı maddeler duygudurum dalgalanmalarını kötüleştirebilir.
-
Günlük Planlama: Rutin oluşturmak, kontrol hissini artırır ve stres seviyesini düşürür.
-
Destek Gruplarına Katılmak: Benzer deneyimler yaşayan insanlarla iletişim kurmak, yalnızlık hissini azaltır.
-
Duyguları Takip Etmek: Günlük olarak ruh hali günlüğü tutmak, belirtileri fark etmeyi kolaylaştırır.
-
Düzenli Egzersiz: Yürüyüş, yoga gibi hafif aktiviteler ruh halini dengeleyebilir.
Bipolar Bozuklukta Aile Desteğinin Rolü
Aile bireyleri hastalığı tanıyıp belirtileri ayırt ederse kriz dönemlerinde daha etkili destek sunabilir. Sevgi dolu ve anlayışlı bir yaklaşım, tedaviye uyumu artırır. Özellikle Bakırköy bölgesindeki psikolojik destek merkezlerinden aile danışmanlığı hizmeti alınabilir.
Acil Durumlarda Ne Yapılmalı?
Yoğun mani ya da intihar düşünceleri ortaya çıktığında derhal bir uzmana başvurmak gerekir. En yakın acil servise gitmek veya 112’yi aramak hayati önem taşır.
Unutmayın: Bipolar bozukluk tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Erken tanı ve düzenli destek, yaşam kalitesini önemli ölçüde iyileştirir.